 |
| भारतरत्न डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर |
*प्रा. डॉ. प्रभाकर माने : मुख्य संपादक *
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या पुण्यतिथीला महापरिनिर्वाण दिन म्हणून ओळखले जाते. या दिवशी बाबासाहेबांनी दिलेला मानवतावादी संदेश, सामाजिक न्यायाची तत्त्वे आणि संविधाननिर्मितीतील योगदान यांची आठवण करून त्यांना आदरांजली अर्पण केली जाते. भारतीय संविधानाचे शिल्पकार, महान समाजसुधारक आणि मानवतावादी विचारवंत म्हणून बाबासाहेबांनी देशासाठी अपार कार्य केले. त्यांनी आयुष्यभर समानता, बंधुता आणि न्याय या मूल्यांसाठी संघर्ष केला. या दिवशी आंबेडकर प्रेमी जनता चैत्यभूमी व दिक्षाभूमी येथे जाऊन त्यांना अभिवादन करतात आणि त्यांच्या विचारांचे अनुकरण करण्याचा संकल्प करतात.महापरिनिर्वाण दिन हा त्यांच्या प्रेरणादायी कार्याची आठवण करून देणारा दिवस आहे.
महापरिनिर्वाण दिनाचा ऐतिहासिक अर्थ :
६ डिसेंबर १९५६ रोजी बाबासाहेबांचे मुंबईत निधन झाले. बौद्ध परिभाषेत ‘महापरिनिर्वाण’ म्हणजे:
1) दुःखातून अंतिम मुक्ती
2) बुद्धत्व प्राप्त होणे
3) सर्वांना समानतेचा मार्ग दाखवून जगातून प्रस्थान
या अर्थाने हा दिवस केवळ पुण्यतिथी नसून प्रेरणादायी स्मृतीदिन आहे.
या दिवशी लोक काय करतात?
1. दिक्षाभूमी (नागपूर) व चैत्यभूमी (मुंबई) येथे लाखो अनुयायी भेट देतात.
2. सामाजिक-सांस्कृतिक कार्यक्रम, व्याख्याने, विचारांची पुस्तके प्रदर्शन.
3. संविधानातील मूल्यांचे वाचन – स्वातंत्र्य, समानता, बंधुता.
4. रक्तदान शिबिरे, सामुदायिक सेवा.
5. शांतता, समता व मानवी हक्कांचा संदेश प्रसारित केला जातो.
महापरिनिर्वाण दिनाचे महत्व :
1) भारतातील दलित, वंचित व शोषित समाजासाठी मार्गदर्शक दीप.
2) संविधानाद्वारे दिलेली लोकशाही, सामाजिक समता आणि आर्थिक न्याय यांचे स्मरण.
3) शिक्षण, अभ्यास, विवेकवाद आणि वैज्ञानिक दृष्टिकोनाचा संदेश.
4) बौद्ध धम्मातील करुणा, प्रज्ञा, समता यांचे पुनःस्मरण.
डॉ. आंबेडकरांचा संदेश :
“Educate, Agitate, Organize” — शिक्षण, संघर्ष आणि संघटना यांची दिशा.
1) जातव्यवस्थेचा संपूर्ण नाश करून मानव-मात्रांची समानता.
2) आर्थिक-सामाजिक योजनांद्वारे सामान्य माणसाचे जीवनमान उंचावणे.
3) महिलांना समान हक्क, शिक्षणाचा प्रसार.
कोणत्याही टिप्पण्या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा